Een oogprobleem bij je hond, wat te doen?

Over rode ogen en ‘gevonden’ voorwerpen

Terwijl de zomer langzaam op zijn eind loopt is het nog even nagenieten van al het moois dat dit seizoen ons heeft gebracht. De zon, de warmte en alles wat groeit en bloeit! Maar al dit moois heeft ook een keerzijde, de hond kan juist in de zomer oogproblemen krijgen. Zoals rode ogen door een bindvliesontsteking of een dichtgeknepen oog, doordat er iets in het oog is gekomen.

Rode ogen, door een bindvliesontsteking of conjunctivitis

De ruimte tussen ooglidrand en oogbol wordt afgesloten door de conjunctiva ofwel de bindvliezen. De bindvliezen worden continu belaagd door allerlei prikkels uit de omgeving. Het afweersysteem (immuunsysteem) en de tranen spelen een belangrijke rol in het voorkómen van een bindvlies-ontsteking.

Als oorzaken van bindvliesontsteking moet men denken aan infecties (onder andere virussen en bacteriën) allergieën, problemen met de traan-hoeveelheid of traankwaliteit, problemen met het afweerapparaat, irritatie door haren, ooglidafwijkingen, maar ook invloeden van buitenaf zoals stof of een vreemd voorwerp.

In de zomer en vooral in periodes van warmte en droogte hebben veel honden zo’n bindvliesontsteking of conjunctivitis. Er ontstaat dan ooguitvloeiing, roodheid en zwelling van de bindvliezen. Wanneer je hond hier geen last van heeft, dus hij knijpt en wrijft niet, en de ooguitvloeiing is wit-grijs (de bekende ‘slaapjes’) dan is schoonmaken met lauw water voldoende. Het makkelijkst is het om een tissue of wattenschijfje nat te maken en de ooguitvloeiing vanaf de binnen ooghoek richting de buiten ooghoek weg te wrijven, dus met de haren mee.

Maar wanneer er pus (geel/groen) zichtbaar is en/of je hond knijpt met het oog en/of wrijft er veel aan, dan is er meer aan de hand. Een dergelijke bindvliesontsteking is meestal wel goed te behandelen met een antibioticumzalf, maar ook de achterliggende oorzaak moet worden behandeld. Doe je dat niet dan komen de verschijnselen direct weer terug. Dus is het zaak om je dierenarts het oog te laten onderzoeken.

De bindvliezen zijn rood en gezwollen en er is wit-gelige ooguitvloeiing (pus).

Vreemde voorwerpen in hondenoog

Bij het onderzoek naar de oorzaak van de conjunctivitis worden de oogleden bekeken (stand, geen extra haren etc.) en het hoornvlies (dat moet intact, helder en glanzend zijn) bekeken. En indien nodig meet de dierenarts de hoeveelheid tranen. Daarnaast zal ook de bindvlieszak moeten worden geïnspecteerd en achter het derde ooglid worden gekeken of er geen vreemd voorwerp of corpus alienum aanwezig is. Er kunnen nl. graszaden en grasaren terechtkomen. Zo’n graszaad voelt aan als een dikke zandkorrel op het oog en dit irriteert enorm. De hond trekt de oogbol terug in de oogkas, het oog ligt daardoor diep en het derde ooglid zit voor het oog. Het oog traant en er wordt over het oog gewreven om te proberen het vreemde voorwerp eruit te krijgen. Vervolgens zal het oog gaan ontsteken, rood worden en er zal pus worden gevormd. Zodra het vreemde voorwerp is verwijderd treedt er snel herstel op. Het knijpen en de ooguitvloeiing (pus) verdwijnt snel. Het probleem is opgelost! Maar het kan ook anders lopen.

Links: Achter het derde ooglid is graszaad terecht gekomen (zie blauwe cirkel), er is duidelijk ooguitvloeiing. Rechts: Een grasaar achter het derde ooglid.

Grasaar in het oog van je hond

Een grasaar wordt ook wel een ‘kruiper’ genoemd en dat is niet voor niets. Een grasaar kan namelijk door de conjunctivaalzak heen prikken en ‘kruipt’ dan de oogkas in. En net als bij een splinter in een vinger zal het lichaam proberen om de grasaar eruit te ‘zweren’. Er ontwikkelt zich een abces achter de oogbol. Omdat er in de oogkas niet veel ruimte is, gaat dit gepaard met ernstige verschijnselen. De hond wordt in enkele dagen ziek en er ontstaat zwelling die snel toeneemt. Het openen van de bek wordt pijnlijk. Je hond wil ineens de bal niet meer pakken of stopt halverwege een gaap met gapen. Hij kan moeite hebben met het eten van hardvoer. Het oog wordt door de zwelling in de oogkas naar buiten gedrukt, terwijl ook het derde ooglid tevoorschijn komt. Het oog kan hierdoor uitdrogen en er kan door de druk schade optreden aan oog en oogzenuw.

‘Dus voorkomen is beter dan genezen. En dat betekent niet afwachten, maar bij dichtknijpen van het oog direct actie ondernemen’

Met een echo van de oogkas kan het abces worden gelokaliseerd en worden gezocht naar een corpus alienum. In-dien mogelijk wordt het abces geopend en een drain geplaatst en soms is het vreemde voorwerp te verwijderen. Maar meestal is het zoeken naar de ‘speld in de hooiberg’ en is het afwachten of het corpus alienum met de pus is afgevloeid. Zo’n abces kan overigens ook spontaan opengaan, dit gebeurt via de bindvlieszak of in de bek achter de achterste kies. Zodra de druk eraf is, voelt de hond zich al beter, maar wanneer het corpus alienum niet is verdwenen kunnen de verschijnselen weer terugkomen. Dus voorkomen is beter dan genezen. En dat betekent niet afwachten, maar bij dichtknijpen van het oog direct actie ondernemen!

Een knijpend oog kan ook het gevolg zijn van een corpus alienum op of in het hoornvlies. Soms zijn het hele kleine plantendeeltjes, die zich als het ware vastzuigen aan het hoornvlies. Tranen, knipperen en wrijven helpt niet. Het plantendeeltje geeft een beschadiging in het hoornvlies, die als je niets doet steeds dieper komt te liggen. Het moet door je dierenarts of dierenarts specialist oogheelkunde worden verwijderd.

Een plantendeeltje zit vast op/in het hoornvlies. Op de rechter foto ligt het al dieper en is vaatingroei aanwezig.

Doorn in het oog

Er kan ook sprake zijn van een doorn die in het oog terechtkomt. De schade die dit oplevert is afhankelijk van hoe diep de doorn in het oog prikt. Er is sprake van een ernstig trauma waardoor er tevens een vaatvliesontsteking ontstaat. De uiteindelijke schade varieert van alleen een litteken in het hoornvlies tot het ontwikkelen van staar en zelfs verlies van het oog. Spoed is geboden om de doorn te verwijderen en de juiste behandeling te starten!

Een doorn in het oog. Op de rechter foto prikt de doorn dwars door het hoornvlies tot in de lens.

En soms staan we voor een raadsel. Wanneer een hond pus uit het oog blijft houden, ondanks antibioticumzalf en er zijn geen andere oorzaken, dan moet er ergens in het oog een corpus alienum aanwezig zijn. Bij de hond op de foto bleek er plantaardig materiaal in de traanbuis terechtgekomen te zijn. De traanbuis-openingen zijn klein, dus je kunt je eigenlijk niet voorstellen hoe het erin komt, maar het gebeurt. Nadat het corpus alienum was verwijderd zijn de klachten vlot verdwenen.

In de traanbuis van deze hond is plantaardig materiaal terechtgekomen.

Dus wees alert wanneer je hond klachten heeft en onderneem actie. Zodat je met volle teugen kunt blijven genieten van de prachtige ogen van je hond!

Roswitha van de Sandt, Dierenarts Specialist Oogheelkunde